Een patroniem is een achternaam die afgeleid is van de voornaam van de vader of een andere voorouder. In Nederland worden patroniemen meestal gevormd door het toevoegen van de achtervoegsels -s, -se, -sen, -sz, -z, -zen of -s aan de voornaam van de vader. Bijvoorbeeld: Jan Janszoon, Willem Willemsen, Piet Petersz.